Ο λόγος του Ελ.Βενιζέλου στη πλατεία Συντάγματος (5-9-1910)
[inline:pls.jpg]
«Συµπολίται,
Γνωρίζετε ποία υπήρξαν τα αίτια, τα οποία προεκάλεσαν την εξέγερσιν του Αυγούστου παρελθόντος έτους, εποµένως δεν έχω ανάγκην να υποµνήσω αυτά εις υµάς δια µακρών… Αστική δικαιοσύνη εφαρµόζουσα προς ρύθµισιν των σχέσεων του συγχρόνου ßίου νοµοθεσίαν χρονολογουµένην από 15 και 20 αιώνων… Εµπορική νοµοθεσία χρονο- λογουµένη από ενός αιώνος… Ποινική διαδικασία ήτις… κινείται ßραδύτατα… Δηµοσία εκπαίδευσις, ήτις… εκτρέφει δι’ ανεπαρκούς άλλως τε µορφώσεως τροφίµους του προϋπολογισµού ανικάνους διά κάθε άλλο πλουτοπαραγωγόν επάγγελµα. Εκκλησία… περιοριζοµένη εις ξηρούς τύπους… Σύστηµα δηµοτικόν στηριζόµενον επί δήµου, ο οποίος… απέßη… εις όργανον καταδυναστεύσεως εις τας χείρας των φατριών. Διοίκησις φατριάζουσα, διαιωνίζουσα και µετά την απελευθέρωσιν του Ελληνικού λαού από του ξενικού ζυγού την τυραννίαν, µε µόνην την διαφοράν ότι, αύτη ασκείται ήδη εκ περιτροπής, οτέ µεν επί του ηµίσεος, οτέ δε επί του ετέρου ηµίσεος αυτού. Έλλειψις αγροτικής ασφαλείας… Αδιαφορία εντελής προς τας εργατικός και αγροτικός τάξεις… Ανικανότης προς παρασκευήν αναλόγου προς τους πόρους της χώρας αλλά φερεγγύου και ετοιµοπολέµου πάντοτε στρατιωτικής δυνάµεως… Η εκ των εκλογών της 8ης Αυγούστου προελθούσα λαϊκή αντιπροσωπεία αποστολήν έχει όπως αναθεωρήση ωρισµένας διατάξεις του Συντάγµατος. Αλλά θα παρεγνώριζέ τις προφανή αλήθειαν, εάν δεν ανεγνώριζεν, ότι εύρυνσις του κύκλου των εργασιών αυτής, όπως αναθεωρηθώσι και άλλαι διατάξεις του Συντάγµατος, µη θίγουσαι ούτε την µορφήν της Πολιτείας, ούτε την εξουσίαν ή το πρόσωπον του Βασιλέως, ούτε την τάξιν της διαδοχής, ανταποκρίνεται προς ισχυράν αξίωσιν της Κοινής Γνώµης.»
Γιάνης Κορδάτος: Ιστορία της νεώτερης Ελλάδας, Ε’, α. 210-215.